تعداد عمل های زیبایی در ایالات متحده در دهه گذشته رشد چشمگیری داشته است، تخمین زده می شود فقط در سال 2018 18 میلیون نفر تحت عمل های جراحی یا پروسه های مشابه آن قرار گرفته اند. اما آیا عمل زیبایی و اختلالات روانی به هم مرتبط هستند؟ برای مثال اختلال بدریختی بدن چه ارتباطی میتواند با مطالعات نشان می دهند دو دلیل اصلی می تواند برای عمل های زیبایی وجود داشته باشد: 1- بالا بردن عزت نفس و 2- بهبود رضایت از تصویری که افراد از خود دارند.
با اینکه هر دوی این عوامل توسط جامعه جراحی پلاستیک به عنوان انگیزه های معقولی برای عمل زیبایی در نظر گرفته می شوند، شناخت تأثیری که ممکن است اختلالات سلامت روان مانند اختلال بد ریختی (body dysmorphic disorder)، اختلالات خلقی (mood disorders) یا اختلالات شخصیت داشته باشد، مهم است. زیرا در صورتی که این افراد دارای اختلالات سلامت روان باشند، شناختن اختلالات خودشان و ارتباط عمل زیبایی و اختلالات روانی باعث می شود که این افراد به فکر درمان واقعی بیوفتند و در نتیجه بتوانند زندگی بهتری داشته باشند. در حقیقت در اینگونه از افراد عمل های زیبایی نه تنها باعث بهتر شدن حالشان نمیشود بلکه باعث میشود به عمل زیبایی اعتیاد پیدا کنند ولی در نهایت، حال بهتری نداشته باشند.
اختلال بدریختی بدن و عمل زیبایی
اختلال بدریختی بدن که بالاتر هم به آن اشاره شد(BDD) معمولا در میان افرادی که علاقه به جراحی پلاستیک دارند شایع است. اختلال بدریختی بدن باعث مشغولیت ذهنی افراد میشود، آنها دائما احساس میکنند نقص ظاهری جزئی دارند و جایی از بدنشان اگر طور دیگری بود قشنگ تر بود. این اختلال را افراد معمولا سخت میشناسند و متوجه آن میشوند. در نهایت معمولا این اختلال که با تفکر وسواسی و وسواس فکری همراه است باعث برخی رفتار های اجباری مانند عمل زیبایی میشود و در نهایت حتی میتواند منجر به اختلال در فعالیت های زندگی روزمره می شود. با تقریب خوبی میتوان گفت افراد یک جامعه 1-2% دارای اختلال BDD، به صورت خفیف و یا شدید میباشند اما همین درصد در بین افرادی که به عمل زیبایی می پردازند معمولا بین 15-17% میباشد، بنابراین میتوان گفت که عمل زیبایی و اختلالات روانی میتوانند ارتباط بسیار زیادی باهم داشته باشند.
وقتی میخواهیم فرد مبتلا به اختلال بدرخیتی بدن را تشخیص دهیم این که فرد چند درصد به این اختلال دچار هستند و درجه اختلال آنها چقدر است بسیار مهم است. متأسفانه، این موضوع تشکیل یک منطقه خاکستری را میدهد که تشخیص را برای بسیاری از جراحان پلاستیک دشوار میکند. در مطالعه ای که در سال 2017 منتشر شد، جوزف و همکارانش میزان اختلال بدریختی بدن را در نزدیک به 600 بیمار که در طی یک سال به دنبال مشاوره های جراحی پلاستیک صورت بودند، بررسی کردند. جالب است بدانید که آنها دریافتند که بدون یک ابزار غربالگری استاندارد، جراحان فقط 40٪ از افراد مبتلا به بدریختی بدن را تشخیص داده بودند. این به این معنی است که شناسایی افراد مبتلا به اختلال بدریختی بدن برای جراحان پلاستیک بسیار دشوار است.
اختلالات خلقی و عمل زیبایی
شیوع اختلالات خلقی نیز در افرادی که جراحی های زیبایی انجام می دهند بسیار بیشتر است. بنابراین میتوان ارتباطی بین جراحی زیبایی و اختلالات روانی هم پیدا کرد. در یک مطالعه اخیر محققان یافتند که 44٪ از افرادی که به عمل های زیبایی میپردازند از یک اختلال روان شناختی رنج می برند که این اختلال معمولاً افسردگی و اضطراب است. در ضمن مشخص شد که هم افسردگی و هم اضطراب با عزت نفس پایین و رضایت از خود ارتباط دارند که در ابتدای مقاله از این دو به عنوان علل اصلی عمل زیبایی نام برده شد. تیم دل کلینیک در مورد رفتار هایی که معمولا باعث افسردگی می شود یک مقاله با مضمون چگونه افسرده شویم برای شما خوانندگان گرامی نوشته است که خواندن آن خالی از لطف نیست. زنان معمولا دو برابر مردان دچار افسردگی میشوند و علائم افسردگی قبل از عمل زیبایی معمولا میتواند به ما نشان دهد که نتیجه بعد از عمل زیبایی چطور است، زیرا معمولا اینگونه افراد نه تنها بعد از عمل زیبایی حال بهتری ندارند بلکه ممکن است افسردگی آنها به مراتب تشدید شود.
اختلال های شخصیتی و جراحی زیبایی
چندین اختلال شخصیت نیز شناخته شده است که به عنوان عوامل زمینه ای برای جراحی زیبایی عمل می کند. اختلال شخصیت خودشیفته، که باعث نیاز فرد به تحسین میشود، در 25٪ افرادی که به دنبال عمل زیبایی هستند، به ویژه در عمل هایی که برای جوان سازی است، دیده شده. به طور مشابه ، 3-9٪ مراجعه کننده ها برای عمل زیبایی را می توان در گروه اختلالات شخصیت هیستریونیک دسته بندی کرد که به دنبال جلب توجه دیگران هستند.
پس آیا همیشه عمل زیبایی و اختلالات روانی با هم مرتبط اند ؟
همیشه عمل زیبایی و اختلالات روانی با هم مرتبط نیستند. در کل مقداری نارضایتی از ظاهر جسمی فرد پیش شرط عمل زیبایی است و جراحان پلاستیک هم برای این بوجود آمده اند تا به این موضوع کمک کنند و سعی کنند این نارضایتی را از بین ببرند. با این حال، ما همچنین باید در نظر بگیریم که ممکن است در حقیقت این اختلالات روانی فرد باشد که باعث این جراحی ها و عمل های زیبایی میشود و در این صورت عمل زیبایی قطعا کمک کننده نخواهد بود. هرچند که جراحان پلاستیک در جلسه مشاوره ممکن است این موضوع را متوجه بشوند، و به ما گوش زد کنند اما همانطور که بالا هم گفته شد آنها همیشه متوجه این موضوع به درستی نمیشوند یا ممکن است این موضوع را به دلایلی بازگو نکنند، بنابراین این مسئولیت خود ماست که اول به این موضوع رجوع کنیم که ریشه این تمایل ما به عمل زیبایی آیا با اختلالات سلامت روان ما مرتبط است؟ آیا واقعا مشکل ما فرای چاقوی جراحی است یا خیر؟ اگر هم در تشخیص این موضوع ماندیم قطعا مراجعه به یک روانشناس و یا کلینیک روان درمانی میتواند نتیجه بخش باشد.
شاید اصلا مشکل ما بدون هرگونه جراحی ای حل بشود!