وسواس فکری یا OCD چیست ؟

اختلال وسواس یا همان OCD یک اختلال می باشد که علایم آن را می توان در افکاری که ناخواسته به سراغ ما می آیند و ما برآن کنترل نداریم و حتی بعضی اوقات از آن رنج می بریم. در این مقاله می خواهیم به درمان وسواس فکری با 20 نکته کارآمد بپردازیم که به شما در کنار مشاوره و درمان فردی برای مقابله با OCD کمک خواهد کرد.

بسیاری از مردم دوبار چک میکنند که در خانه را بسته اند یا گاز را خاموش کردند، برخی دیگر به خرافه دوبار به چوب زدن یا قرار گیری نعل اسب در ورودی خانه اعتقاد دارند، اما لزوما انجام این کارها نشانه وسواس فکری نیست.

افراد مبتلا به OCD معمولا وسواس‌ها یا افکار ناخواسته تکراری را تجربه می‌کنند که میل شدید به تکرار یک رفتار خاص را برمی‌انگیزد. سپس آن اصرار یا اجبار را برای کمک به رهایی از افکار وسواسی نشان می دهند.

این افکار را افکار وسواسی می نامیم و خب فرد معمولا تلاش می کند تا با انجام دادن اعمال وسواسی اضطراب خود را کم کند تا این افکار وسواسی تا حدی تسکین داده شوند.

فردی که درگیر وسواس فکری هست در خصوص انجام این کارها تصمیم گیرنده نیست و به اجبار درونی این اعمال را تکرار می کند و همین موضوع است که مشکل زاست.

شاید گاهی فکر کنید خوب شخصیت من اینگونه است، یا برای رهایی از OCD به مواد مخدر، مسکن، الکل و یا غیره پناه بیاورید اما متاسفانه این ها هیچ کدام نمی توانند در طولانی مدت شما را بهبود بخشند. اما این به این معنی نیست که شما نمی توانید راه حلی را برای مقابله با OCD پیدا کنید.

پس آیا می توان با وسواس فکری مقابله کرد ؟

یک جواب محکم و قاطع برای آن وجود دارد: بله قطعا. وسواس فکری درمان دارد و می توان با OCD مقابله کرد. حس آرامش بدست آمده بعد از انجام اعمال وسواسی که بالاتر گفتیم افکار وسواسی شما را تسکین می دهد در حقیقت درمان وسواس فکری نیست. بنابراین شما از این افکار رهایی نمی یابید. اما می توانید با یک مشاوره فردی در نزد یک مشاور خوب راه حل هایی پیدا کنید که واقعا به درمان OCD شما به طور جدی کمک کند. البته پیش زمینه این موضوع خواست خود شماست.

نشانه های اختلال وسواس فکری چیست؟

این اختلال دو نشانه مشخص دارد، اجبار و وسواس. ممکن است فرد مبتلا به این اختلال یک یا هر دو این نشانه های اصلی وسواس فکری را داشته باشد.

این علائم زودگذر و کوتاه مدت نیستند، تاثیر مستقیم بر زندگی شما می گذارند و ممکن است شما یک ساعت در روز درگیر این وسواس باشید.

وسواس یا اجبار ممکن است بر توانایی شما برای توجه در مدرسه یا تکمیل وظایف در محل کار تأثیر بگذارد. آنها حتی می توانند شما را از رفتن به مدرسه یا محل کار یا هر جای دیگری باز دارند.

نشانه های افکار وسواسی

محتوای افکار وسواسی می تواند بسیار متفاوت باشد، اما چند موضوع رایج عبارتند از:

• نگرانی در مورد میکروب، کثیفی یا بیماری
• ترس از آسیب رساندن به خود یا شخص دیگری
• ترس از گفتن چیزی توهین آمیز یا زشت
• احساس شدید برای قرار دادن اشیا در یک راستا، منظم یا متقارن
• افکار جنسی صریح یا خشونت آمیز
• نگران دور انداختن اشیا

نشانه های اجبار در وسواس فکری

برخی از نشانه های رفتار اجباری در این اختلال عبارتند از :

• شستن دست ها، اشیاء یا بدن
• سازماندهی یا تراز کردن اشیا به روشی خاص
• شمردن یا تکرار عبارات خاص
• چند بار لمس کردن چیزی
• به دنبال اطمینان از دیگران
• جمع آوری اشیاء خاص یا خرید چندین مورد از یک کالا
• پنهان کردن اشیایی که می توانید از آنها برای آسیب رساندن به خود یا شخص دیگری استفاده کنید
• به طور ذهنی اعمال خود را بررسی کنید تا مطمئن شوید که به شخص دیگری آسیب نرسانده اید

واقعا درمان وسواس فکری چیست ؟

قبل از اینکه به 20 نکته ای که با آن می توانید خودتان به خودتان کمک بکنید برای رهایی از وسواس فکری بپردازیم، یک پیش شرط هست که باید آن را رعایت کنید تا بتوانید سراغ قدم های بعدی بروید و آن هم این است که اضطراب و استرس را از زندگی خود دور کنید. اضطراب و استرس برای شما سم است(هرچند که برای همه افراد همینطور است). پس سعی کنید تا جایی که می توانید از هر چیزی که شما را مضطرب می کند دوری بورزید و همچنین یک مشاور خوب داشته باشید تا بتواند برای مقابله با OCD به شما کمک کند.

تمرین درمان وسواس فکری چگونه است؟

تمرین درمان وسواس فکری ابتدا از اینجا شروع می شود که در همین روند درمان وسواس نداشته باشید! برخی از مراجعه کنندگان بعد از گرفتن تمرین های درمان وسواس فکری، به شکل وسواس گونه این تمارین را انجام می دهند! ما با علم به اینکه ما موجوداتی ناکامل و خطاکار هستیم باید پیش بریم، یعنی تمرین درمان وسواس فکری را باید در حد توان و انرژی و محدودیت هایمان پیش ببریم. تقریبا از جلسه دوم مراجعه شما به مشاور این تمارین به شما داده می شود، بسیاری از این تمارین بر پایه شناخت درمانی است و شما با قرار گرفتن در وضعیت خودآگاهی تمرین درمان وسواس فکری را انجام می دهید. همچنین در ابتدای راه این تمارین با کمک مشاور انجام می شود تا شما از راه منحرف نشوید.

بعد از اینکه توانستید کمی اضطراب خود را کم کنید از طریق نکات زیر که برگرفته از بنیاد OCD جهانی هست، می توانید در کنار مشاوره به خودتان کمک کنید :

20 نکته که در کنار مشاوره برای مقابله با وسواس باید رعایت کنید

1. ریسک پذیر باشید. ریسک جزوی از زندگی ما آدم هاست و اگر بخواهید ریسک را نپذیرید به این معنی است که دارید در یک زندگی خیالی زندگی می کنید. و در دنیای خیالی زندگی کردن قطعا بدترین ریسک زندگی شماست که از پیش شما بازنده این ریسک هستید. پس برای درمان وسواس فکری باید سعی کنید ریسک پذیر تر باشید.
2. همیشه منتظر پیش آمد غیر منتظره باشید. شاید برایتان ترسناک باشد اما بسیاری از پیش آمد های زندگی غیر منتظره هستند. آن را بپذیرید و اگر سختتان است در این مورد یک مشاور خوب می تواند بسیار کمک کننده باشد.
3. سعی نکنید به زور به چیزی فکر نکنید. این موضوع بر عکس این که بخواهد به شما کمک کند بدتر وسواس فکری شما را بیشتر می کند پس بیایید یک شعار داشته باشیم: “اگر می خواهید به چیزی کمتر فکر کنید، دقیقا به همان چیز بیشتر فکر کنید”.
4. این تنها شمایید که باید با اختلال خودتان کنار بیایید. از دیگران توقع نداشته باشید که به شما انگیزه دهند یا شما را مجبور به کاری کنند. این مشکل شماست و خود شما اینقدر قوی هستید که با آن مقابله کنید. پس تنها در صورتی از دیگران کمک بخواهید که مشاور شما به شما اینطور گفته باشد. بقیه همیشه پیش شما نیستند. تنها شمایید که همیشه و بهترین همراه خودتان هستید.
5. خودتان را با بقیه مقایسه نکنید و صبر کنید. گر صبر کنید ز غوره حلوا ساخته خواهد شد.
6. تمام حواستان در انجام دادن تمریناتی که مشاورتان به شما داده باشد. یک مشاوره خوب در زمانی تکمیل و باعث درمان وسواس فکری شما می شود که شما هم به حرف مشاورتان گوش داده باشید، پس اگر تمرینی دارید با تمام حواس آن را انجام دهید. شما دارید یکی از بزرگ ترین کار های زندگیتان را انجام می دهید پس این کار تمرکز می خواهد.
7. هر روز صبح تمرین های خود را مرور کنید. حتی اگر فکر می کنید آنها را بلدید و حفظید آنها را مرور کنید.
8. تمرینات و مشاوره را به تعویق نندازید. بسیار افرادی که دارای وسواس فکری هستند، کار های خود را به تعویق می اندازند. این طبیعی است اما نباید بگذارید این اتفاق بیوفتد. لحظه خوبی که منتظر آن هستید تا کارتان را انجام دهید هیچگاه فرا نمی رسد. در حقیقت بهترین لحظه انجام آن کار وقتیست که آن را شروع کرده باشد.
9. وقتی قدرت انتخاب بین دو تصمیم را دارید سعی کنید انتخاب سخت تر را بکنید. نگذارید حس راحت طلبی ناخودآگاه باعث بشود تصمیمی را بگیرید که به ظاهر برای شما راحت تر است اما در واقع در حال انجام کاری هستید که به وسواس شما کمک می کند.
10. با افکار وسواسی خود دوست باشید. آنهارا بپذیرید. دنبال جواب دادن به سوال های آنها نباشید، چون سوال های حقیقی نیستند. دنبال به چالش کشیدن آنها نباشید. برای مقابله با وسواس فکری، فقط بپذیرید که هستند. مطمئن باشید این مورد در درمان وسواس فکری به شما کمک خواهد کرد.
11. برای درمان افکار وسواسی خود باید با آنها روبرو شوید. شاید جالب نباشد اما فرار از افکار وسواسی هیچ وقت به شما کمک نمی کند تا با OCD خود مقابله کنید. بلکه بزرگ ترین راه حل یک ترس مواجهه با آن ترس است. پس چه بخواهید و چه نخواهید باید با افکار وسواسی خود مواجه شوید.
12. نگذارید ایده آل گرایی شما را از زندگی بیاندازد. افرادی که وسواس فکری دارند معمولا افراد ایده آل گرایی هم هستند. پس ممکن است ایده آل گرایی به شما بگوید اگر تمرینتان را درست انجام ندادید هیچ فایده ای برای شما ندارد و یا اگر فرصت کافی برای انجام دادن تمرین مشاورتان ندارید کلا آن را انجام ندهید. نگذارید این افکار شما را از زندگیتان بیاندازد. شما در کنار این تمارین و درمان وسواس فکری، زندگی هم دارید طبیعی است که یک روز نصفه به آنها برسید.
13. اگر تمارین شما تا حدی باعث اضطراب نمی شود یک جای راه را اشتباه می روید. اگر بعد از یک هفته انجام تمارینی که مشاور شما به شما داد هیچ گاه هنگام انجام تمارین کمی احساس اضطراب نکردید بدانید که یک جای کار می لنگد. پس این موضوع را به مشاورتان بگویید.
14. ممکن است وسواس فکری شما به مبارزه شما بیایید. وقتی شما درگیر پروسه درمانی وسواستان هستید ممکن است که به مبارزه با شما و هرچیز که برایتان مهم است بیاید. این خاصیت وسواس فکری است. مثلا ممکن است حس کنید مشاوره و درمان هیچ تاثیری روی شما ندارد یا حتی حال شما را بد می کند. به آن اهمیت ندهید و حتی بعضی اوقات بگویید، بله اصلا نمی خواهم بهتر شوم اما من این کار را انجام می دهم.
15. دائم نگران پیامد های تمرین های خود نباشید. سعی نکنید خودتان به خودتان اطمینان دهید. بدانید درمانگر شما قطعا نمی خواهد به شما آسیب بزند. پس به او اعتماد کنید و راحت به تمرین خود بپردازید. به خودتان بگویید که این کار را انجام می دهید چون به شما گفته شده. پس اگر اتفاق بدی هم افتاد این شما نیستید که مسئول این اتفاق هستید.
16. اگر مشاور شما به شما تمرینی داد که شما برای آن آماده نبودید ایرادی ندارد. به او بگویید. در جلسات مشاوره یک درمانگر وجود دارد و یک مراجعه کننده پس شما در کمال ناباوری حداقل صاحب نصف جلسه هستید. مشکلات خود را بگویید. قطعا مشاور شما به شما کمک خواهد کرد. هدف شما انجام دادن این تمارین، کمی احساس اضطراب، تحمل و مقابله با آن است نه این که اینقدر این تمارین سخت باشند و احساس ناراحتی بکنید که نتوانید آنها را انجام دهید.
17. فراموش نکنید که وسواس فکری دارید. به افکاری که به سر شما می آیند و همچنین عکس العمل های خود شک داشته باشید. از کاری که می کنید آگاه باشید و نگذارید که وسواس شما سوار بر شما باشد.
18. یادتان باشد که وسواس فکری یا OCD شما مشکل شماست و نه اضطراب شما. اگر احساس کردید در پروسه درمان وسواس فکری شما مشکلی اضطراب برای شما وجود می آید این موضوع طبیعی است. مشکلی که شما می خواهید با آن مقابله کنید OCD است پس آرام آرام با بالا رفتن تحمل شما این اضطراب هم خواهد رفت. نگران نباشید.
19. به خود افتخار کنید. واقعا می گویم، درمان وسواس فکری کار سختی است و شما باید به خودتان افتخار کنید که دارید این راه سخت را می پیمایید. هر کسی جرات انجام این کار را ندارد. همیشه به گذشته خود نگاه کنید و پیشرفت خود را ببینید. به خودتان افتخار کنید و تلاش های خودتان را نادیده نگیرید.
20. درگیر تناقضات وسواس فکری نشوید. وسواس های فکری باعث ایجاد تناقضات می شوند. بعضی افکاری که فکر می کنید ممکن است شما را بهتر کنند دقیقا ممکن است باعث بدتر شدن شما شوند. در مقابل بعضی افکاری که فکر می کنید مضرند دقیقا می توانند باعث بهبود شما شوند. در این مورد فقط از مشاور خود کمک بگیرید.

کلینیک روانشناسی دل، یک کلینیک تخصصی روانشناسی و روانکاوی است که می تواند به شما کمک کند تا با انواع اختلالات خود کنار آمده و در نتیجه زندگی بهتر و همچنین حس بهتری از خود داشته باشید. پس می توانید با گرفتن وقت مشاوره از مشاوران مجرب در دل کلینیک برای درمان وسواس فکری خود بهره ببرید.