زندگی خانوادگی پیچیده است، زیرا هر عضو خانواده متفاوت است. هر فردی به گونه ای متفاوت درباره مسائل فکر می کند و صحبت می کند و ایده ها، نگرانی ها و نقاط قوت افراد نیز با یکدیگر متفاوت است. یک خانواده باید کاری کند که با وجود تمام این تفاوت ها همه چیز درست کار کند و پیش برود. همچنین گاهی اتفاقات غیر منتظره ای می افتد و یک خانواده باید این تغییرات را بپذیرد و خود را با آن وفق دهد. تغییراتی و اتفاقاتی مثل بیکاری، به دنیا آمدن و بلوغ فرزند، نقل مکان به یک خانه دیگر و غیره. خانواده ممکن است همیشه با این تفاوت ها و تغییرات نتواند به راحتی کنار بیاید، و نیاز به کمک داشته باشد. مشاوره خانواده می تواند گزینه خوبی برای کمک به خانواده برای گذر از این موارد است.

خانواده درمانی نوعی از روان درمانی است که برای کمک به اعضای خانواده در شناسایی مشکلات، الگوها، اختلالات روانی و رفتاری در هر یک از اعضای خانواده ساخته شده است. خانواده درمانی و مشاوره خانواده چیزیست که درمان­گران از آن استفاده می­کنند تا بتوانند مراجعان خود را تجزیه تحلیل کنند و به آنها برای بهبود روابطشان در خانواده کمک کنند. مشاوره خانواده یکی از راه هایی است که برای خانواده درمانی توسط روان­درمانگران انتخاب می­شود.

چه کسی نیاز به مشاوره خانواده دارد؟

مشاوره خانواده می‌تواند به خانواده‌هایی کمک کند که گرفتار الگو های آسیب زننده و مضر شده اند. مشکلاتی که می­تواند در صورت عدم توجه خانواده، باعث مسائلی جدی در آینده افراد شود. بنابراین مشاوره خانواده می­تواند در موارد زیر کمک کند.

• خانواده ها و زوج هایی که می خواهند روابط نزدیک تر و بهتری داشته باشند.
• خانواده هایی که با چالش های ویژه ای مانند اعتیاد، بیماری روانی، بیماری جسمی، سوگواری، اختلالات خوردن، درگیری های خانوادگی، طلاق و غیره مواجه هستند.
• خانواده هایی که نگران رفتار فرزندانشان هستند.
• خانواده هایی که فرزندی را به فرزندخواندگی می پذیرند.
• والدینی که می خواهند به گونه ای از هم جدا شوند که کمترین آسیب را هم به کودکانشان بزنند.

مقاله بهترین سن کودک برای طلاق ممکن است در این مورد به شما کمک کند.

مشاوره خانواده برای کمک به کودکان

بررسی‌های پژوهشی نشان می‌دهد که مشاوره خانواده برای کودکان و نوجوانان نیز در موارد زیر مؤثر بوده است:

• مشکلات خواب، تغذیه و دلبستگی افراطی در دوران نوزادی
• کودک آزاری
• مشکلات رفتاری کودک و نوجوان مانند اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) و بزهکاری
• مشکلات عاطفی از جمله اضطراب، افسردگی کودکان، اندوه، اختلال دوقطبی، آسیب به خود و خودکشی
• مشکلات مربوط به بدن از جمله شب ادراری، درد مکرر معده، علائم پزشکی غیر قابل توضیح و آسم و دیابت کنترل نشده
• سوء مصرف مواد مخدر

مشاوره خانواده برای بزرگسالان و زوجین

بررسی‌های پژوهشی نشان‌دهنده اثربخشی مشاوره خانواده برای بزرگسالان، خانواده‌ها و زوج‌هایی است که تحت تأثیر موارد زیر هستند:

• مشکلات مربوط به رابطه
• مشکلات جنسی
• خشونت
• اختلال اضطراب
• افسردگی
• سوء مصرف الکل و مواد مخدر
• شیزوفرنی
• سازگاری و وفق پیدا کردن با بیماری جسمی مزمن
• اختلالات خوردن از جمله بی اشتهایی، پرخوری عصبی و چاقی

فرق این نوع مشاوره با مشاوره فردی

در حالی که درمان سنتی بیشتر بر فرد متمرکز است، در مشاوره خانواده بررسی می شود که چگونه رفتار یک فرد بر فرد دیگر تاثیر دارد. همچنین در این نوع از مشاوره رابطه بین افراد بررسی می­شود. توجه داشته باشید، که این نکته به این معنی نیست که حتما باید تمام خانواده یک مشکلی را داشته باشند، بلکه ایده اصلی این است که صرف نظر از اینکه به نظر می رسد مشکل در یک فرد باشد یا در کل یک خانواده، درگیر کردن تمامی اعضای خانواده در روند درمانی باعث می­شود روند درمان سریع تر شود. در مشاوره خانواده معمولا یک هدف در نظر گرفته شده و به سمت آن حرکت می­شود. بنابراین می­توان گفت که هدف تقریبا از همان جلسه های ابتدایی مشخص می­شود.

روند مشاوره خانواده از ابتدا تا انتها

ابتدا، درمانگر شما با همه اعضای خانواده صحبت می کند تا به آنها کمک کند تا بفهمند چه اتفاقی در حال رخ دادن است، مشکل چیست و هدف چیست. گاهی خود افراد دقیقا نمی­دانند که چه هدفی دارند و می­خواهند صرفا مسائل بهبود یابد. بنابراین نیاز است که به آنها کمک شود. در مشاوره خانواده سوالاتی پرسیده می­شود تا مواردی که گفته شد شفاف تر شود. سؤالاتی از قبیل این که هر فرد، مشکلات را چگونه می بیند، چه زمانی مشکل شروع شده است، و چگونه خانواده تا کنون سعی داشته است که مشکل را حل کند.

در مرحله بعد، درمانگر برنامه درمانی را تنظیم می کند. هدف معمولا بهبود تعارضات در خانواده است، نه اینکه کسی را به خاطر مسائل مقصر بدانیم. اشتباهی که برخی می­کنند این است که به مشاوره خانواده رجوع کنیم تا ببینیم مقصر کیست.

هدف مشاوره خانواده به هیچ وجه پیدا کردن مقصر نیست. بلکه تعامل درست، حل مشکلات و رشد خانواده است.

در مرحله بعد درمانگر شما به اعضای خانواده کمک می کند تا بهتر ارتباط برقرار کنند، مشکلات را حل کنند و راه های جدیدی برای همکاری با یکدیگر پیدا کنند. مشاوره خانواده همیشه نمی تواند مشکل را برطرف کند. اما می تواند به اعضای خانواده مهارت های جدیدی برای عبور از موقعیت های دشوار به روش های سالم تر بدهد.

مشاوره خانواده معمولا نیازی به زمان زیادی ندارد. می­توان گفت که میانگین آن حدود 12 جلسه است که البته مورد به مورد ممکن است تفاوت کند. اما جالب است بدانید طبق تحقیقات، از هر 3 خانواده 2 خانواده بعد از 6 جلسه مشاوره خانواده، اعلام کرده اند، که حس می­کنند این مشاوره برای آنها تاثیر گذار بوده است. اینکه چند وقت یکبار باید به جلسات مشاوره خانواده بروید و اینکه دقیقا به چه تعداد جلساتی نیاز دارید بستگی به مسائل خاصی دارد که در روند درمان مشخص می­شود.

چگونه یک مشاور پیدا کنیم

اگر احساس می­کنید به مشاوره خانواده احتیاج دارید، موارد زیر را مد نظر قرار دهید.

• مقاله  روانشناس خوب را بخوانید.
• از دوستان و خانواده پرس و جو کنید. گاهی تجربه ها می­تواند به شما کمک کند.
• سرچ کنید. یکی از بهترین راه ها سرچ کردن است. شما می­توانید با سرچ کردن و خواندن سایت های روان درمان­گران در مورد آنها بیشتر بدانید.
• از یک کلینیک تخصصی روان درمانی مورد اعتماد مانند دل کلینیک استفاده کنید.

ما در دل کلینیک سعی می­کنیم محیط و جوی صمیمی برای شما و خانواده تان فراهم کنیم، تا همراه با روان درمانگران معتمد و متخصص بتوانید به رشد خانواده خود کمک کنید. در نهایت توجه داشته باشید که مشاوره خانواده به طور خودکار تضادها و مشکلات خانوادگی را حل نمی کند و یا وضعیت ناخوشایند را از بین نمی برد. اما می‌تواند به شما و اعضای خانواده‌تان کمک کند تا یکدیگر را بهتر درک کنید و می­تواند باعث شود شما مهارت هایی را بدست آورید که بتوانید با آن بهتر از موقعیت های سخت عبور کنید. همچنین مشاوره خانواده به همبستگی بین خانواده کمک می­کند.