برای اینکه بدانیم علت های عدم تمرکز و حواس پرتی ما چیست و چگونه باید به درمان عدم تمرکز و حواس پرتی پرداخت در ابتدا باید بدانیم، اصلا عدم تمرکز دقیقا بچه معناست و چرا نمی توانیم تمرکز کنیم ؟
برای کار کردن، تحصیل و هر عملی که نیاز به تفکر دارد ما نیاز به تمرکز داریم. وقتی نمی توانیم تمرکز کنیم، در نتیجه نمی توانیم واضح فکر کنیم، یا اگر هم بتوانیم دیری نمیپاید که حواس ما پرت میشود. در نتیجه بازدهی ما پایین میآید، کاری را که در عرض 10 دقیقه میتوانستیم انجام دهیم مدت ها زمان باید صرف این کار کنیم. اگر نتوانیم تمرکز کنیم به وضوح عملکرد ما در محل کار، در مدرسه یا دانشگاه و حتی کار های خانه ممکن تأثیر قرار میگیرد. عدم تمرکز ممکن است به مرور زمان باعث شود فکر کنید که نمی توانید به خوبی فکر کنید. این موضوع به مرور زمان باعث میشود قدرت تصمیم گیری شما هم تحت تاثیر قرار بگیرد و در نتیجه تصمیم گیری برای شما ناممکن شود و حتی در صورت ادامه دار بودن به اعتماد به نفس شما هم لطمه بزند.
علائم عدم تمرکز چیست ؟
عدم تمرکز و حواس پرتی در هر کس ممکن است علائم متفاوتی داشته باشد بنابراین نمیتوان علائم قطعی برای عدم تمرکز بیان کرد. اما برای اینکه بتوان به درمان عدم تمرکز و حواس پرتی پرداخت باید ابتدا مطمئن شد که فرد دچار این مشکل هست و یا خیر. بنابراین برخی علائم شناخته شده برای حواس پرتی که ممکن است تجربه کنید را برای شما لیست کرده ایم:
- ممکن است چیز هایی که در مدت کوتاهی اتفاق افتاده را فراموش کنید.
- معمولا عدم تمرکز باعث میشود برای نشستن برای مدت طولانی برای شما دشوار باشد.
- فکر کردن روی یک چیز برای مدتی برای شما سخت است.
- دائما وسایل خود را گم میکنید و برای پیدا کردن آنها وقت زیادی صرف جستجو میکنید.
- تصمیم گیری برای شما سخت است
- کار هایی که از نظر فکری پیچیده است را نمیتوانید انجام دهید.
- سهل انگاری زیاد و عدم مسئولیت پذیری میتواند نشانه ای از عدم تمرکز شما باشد.
- ممکن است حس کنید تمرکز کردن انرژی زیادی از شما میگیرد.
البته این احتمال هم وجود دارد که احساس کنید حواس پرتی شما در ساعاتی از روز بیشتر است و یا اینکه در ساعاتی از روز تمرکز برای شما سخت تر است. یکی از نکاتی که میتواند به شما کمک کند تا بفهمید آیا واقعا مشکل تمرکز دارید دیگران هستند. اگر تعدادی از آدم های دور و بر شما به شما بگویند که به نظرشان حواس پرت میآیید این برای شما باید یک زنگ خطر باشد. همچنین یکی دیگر از علائم این است که ممکن است قرار هایتان را بخاطر عدم تمرکز و حواس پرتی از دست بدهید.
دلایل عدم تمرکز و حواس پرتی چیست ؟
عدم تمرکز ممکن است دلایل زیادی داشته باشد. معمولا اختلال های زیر میتوانند باعث عدم تمرکز دائمی یا موقتی باشند:
- سوء مصرف الکل
- اختلال بیش فعالی و نقص توجه (ADHD)
- سندرم خستگی مزمن
- ضربه مغزی
- سندرم کوشینگ
- صرع
- بیخوابی
- افسردگی
- اختلالات روانی، مانند اسکیزوفرنی
تغییراتی در سبک زندگی که می تواند باعث حواس پرتی شود:
- کمبود خواب
- گرسنگی
- اضطراب
- استرس بیش از حد
عدم تمرکز و حواس پرتی میتواند حتی جزو اثرات جانبی بعضی دارو ها باشد. بنابراین اطلاعات درج شده روی دارو ها و عوارض جانبی آنها را با دقت بخوانید. اگر احساس کردید مشکل از داروهاست حتما موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید اما مصرف هیچ دارویی را خودسرانه متوقف نکنید. تنها در صورتی آن را متوقف کنید که پزشک به شما بگوید.
چه زمانی باید برای حواس پرتی به روان درمانگر مراجعه کنیم؟
زمانی که علائم زیر را در خود مشاهده کردید نیاز است به یک روانشناس برای درمان عدم تمرکز و حواس پرتی خود مراجعه کنید. در صورت صلاحدید روان درمانگر دستگاه نوروفیدبک هم می تواند برای شما مفید واقع شود:
- اگر حافظه شما بیش از حد تحت تاثیر حواس پرتی شما قرار گرفته است
- اگر بازدهی شما به وضوح در محل کار، تحصیل و یا خانه به دلیل عدم تمرکز پایین آمده است
- اگر مشکل خوابیدن دارید
- اگر احساس خستگی مزمن و غیر معمول دارید
برای خودتان و اوقاتتان ارزش قائل باشید. حتی اگر فکر میکنید که عدم تمرکز باعث میشود زندگی شما بیش از حد تحت تاثیر قرارگیرد و یا اینکه از زندگی خود لذت نمی برید برای درمان عدم تمرکز و حواس پرتی به یک دکتر روانشناس خوب مراجعه کنید.
عدم توانایی در تمرکز توسط روان درمانگر چگونه تشخیص داده می شود؟
اولین قدم برای درمان عدم تمرکز و حواس پرتی تشخیص آن است. تشخیص این مشکل با توجه به اینکه ممکن است علائم و دلایل زیادی داشته باشد معمولا میتواند شامل آزمایش های بسیاری باشد. مثلا روان درمانگر شما با صحبت در رابطه با سابقه بیماری های شما و همچنین بحث در مورد علائم شما شروع خواهد کرد. سوالاتی برای این منظور از شما پرسیده میشود. برای مثال ممکن است سوال این باشد:”چه زمانی توانایی شما برای تمرکز بهتر یا بدتر است؟”
روان درمانگر همچنین ممکن است داروها، مکمل ها و گیاهان دارویی را که مصرف می کنید بررسی کند تا تعیین کند آیا این موضوع ممکن است بر تمرکز شما تأثیر گذاشته باشد. تشخیص عدم تمرکز ممکن است به زمان و ارزیابی زیادی هم نیاز داشته باشد.
درمان عدم تمرکز و حواس پرتی چگونه است؟
اگر مشکل مربوط به سبک زندگی باشد، ممکن است روان درمانگر شما را کمک کند تا بتوانید تغییراتی ایجاد کنید که توانایی تمرکز شما را بهبود بخشد. برای مثال:
- داشتن یک رژیم غذایی متعادل با غلات کامل ، میوه ها ، سبزیجات و پروتئین های بدون چربی
- وعده های غذایی کوچک
- بیشتر خوابیدن
- کاهش مصرف کافئین
- اقداماتی برای کاهش استرس ، مانند مدیتیشن، نوشتن دفترچه خاطرات و یا خواندن کتاب
سایر درمان ها به تشخیص خاص روان درمانگر بستگی دارد. به عنوان مثال ، افراد و کودکان مبتلا به ADHD ممکن است به چندین روش درمانی مختلف نیاز داشته باشند. برای مثال مشاوره فردی، تجویز دارو و حتی آموزش والدین. بنابراین موضوع عدم تمرکز و حواس پرتی موضوعی است که حتما نیاز به مراجعه به روان درمانگر ماهر دارد. برای همین موضوع پیشنهاد ما به شما روانشناسان کلینیک دل است.