امروزه در حوزه علم روانشناسی شاهد اختلالات مختلفی هستیم. هر یک از این اختلالات می تواند فرد را با چالش های گوناگونی مواجه کرده و برای او مشکلات بسیار زیادی به همراه داشته باشد. در این بین افرادی که به هر دلیلی حادثه ای را تجربه می کنند، با مشکلی به نام اختلال استرس پس از حادثه مواجه می شوند که از نظر علمی به آن اختلال PTSD می گویند. در همین راستا در این مطلب قصد داریم تا به بررسی و معرفی این اختلال پرداخته و در رابطه با آن اطلاعات جامع و کاملی را به شما ارائه دهیم، پس با ما همراه باشید تا در مورد اختلال استرس پس از سانحه صحبت کنیم.

معرفی اختلال استرس پس از سانحه

اگر بخواهیم به بررسی و معرفی اختلال PTSD پرداخته و در مورد آن صحبت کنیم باید گفت که این اختلال سندرومی است که بعد از مشاهده، تجربه و یا شنیدن عوامل استرس زا و آسیب زا برای فرد روی می دهد. در واقع اگر شخصی احساس نزدیکی مرگ و یا حس مشابه ای را تجربه کرده باشد، این اختلال در او به وجود آمده و در شرایط مختلف می تواند یادآوری آن حادثه و رویداد تاثیرات روانی بسیار زیادی بر روی فرد بگذارد.

متاسفانه سالانه افراد بسیار زیادی با چنین مشکلی مواجه هستند و این مسئله باعث شده تا از اختلال PTSD به عنوان یکی از رایج ترین اختلالات روانشناسی یاد شود. افرادی که تجربه چون تصادف، حوادث طبیعی، سوء استفاده جنسی و… را دارند با این مشکل مواجه شده و در شرایط مختلف یادآوری این دسته از حوادث می تواند برای آن ها مشکلات بسیار زیادی را به همراه داشته باشد.

علائم اختلال PTSD

یکی از موضوعات مهم که باید به آن توجه داشته باشید این است که در علم روانشناسی برای هر اختلالی شاهد نشانه ها و علائم گوناگونی هستیم. در همین راستا یک روانشناس متخصص با بررسی این نشانه ها متوجه اختلال به وجود آورده شده و آن را تشخیص می دهد.

یکی از مهم ترین گام ها در علم روانشناسی تحلیل و بررسی رفتارهای فرد بوده و سپس باید بر اساس عملکرد فرد اختلال به وجود آمده تشخیص داده شود. در همین راستا اگر بخواهیم شما را با اصلی ترین نشانه های اختلال استرس پس از حادثه آشنا کرده و در رابطه با این اختلال صحبت کنیم، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ناآرامی و بی قراری
• رفتارهای پرخاشگرانه
• احساس بیزاری از دیگران
• گوشه گیری و مشکل در روابط بین فردی
• احساس گناه
• بی احساسی
• فقر هیجانی
• واپسروی های رشدی
• رفتارهای تهییجی
• برانگیختگی بیش از حد
• اختلال خواب
• تجربه کابوس و خواب های ترسناک
• اجتناب از افکار و احساسات و حتی مکان هایی که حادثه را برای فرد یادآوری می کند
• تکرار خاطره های آسیب زا
• اختلال در کار روزانه
• مشکلات در تمرکز
• ترس از مرگ عزیزان(که در همه گیری کرونا بیشتر شاهد آن هستیم)
• مشکلات آموزشی

همان طوری که مشاهده می کنید یکی از مهم ترین موضوعاتی که باعث شده تا اختلال PTSD تبدیل به یکی از مهم ترین اختلالات در علم روانشناسی شود تاثیر مستقیم آن بر روی زندگی فرد است. در واقع این اختلال عملکرد فرد را در طول زندگی کاهش داده و می تواند او را با مشکلات بسیار زیادی مواجه کند. در چنین شرایطی لازم است تا سریعا برای درمان این اختلال اقدام کرده و با کمک متخصص مراحل حل این مشکل را طی کرد.

درمان اختلال استرس پس از سانحه

افرادی که با اختلال PTSD مواجه هستند و یا اطرافیان شان چنین مشکلی را تجربه می کنند، یکی از مهم ترین سوالاتی مطرح می کنند این است که چگونه می توان اقدام به حل این اختلال کرد و روند درمان این اختلال چگونه است؟ به منظور پاسخ به این سوال باید گفت که به منظور درمان اختلال PTSD لازم است تا حتماً به سراغ روانشناس رفته و از یک فرد متخصص کمک بگیرید، چرا که این اختلال شرایط بسیار خاص و حساسی داشته و اشتباه در روند بهبودی می تواند فرد را با مشکلات جدی تری مواجه کند.

برای حل این مشکل و از بین بردن این اختلال پس از مراجعه به روانشناس چند اقدام بسیار مهم انجام می شود. در گام اول روانشناس با استفاده از آزمون های روانشناسی و با توجه به معیارهایی که برای اختلالات روانشناسی وجود دارد اقدام بررسی و آنالیز فرد می کند. در واقع روانشناس باید به صورت کامل متوجه اختلال به وجود آمده در فرد شده و همچنین میزان پیشروی این سندرم را بررسی کند تا با درک بهتری نسبت به وضعیت شخص بتواند برای حل مشکل اقدام کند. در گام بعدی روانشناس از تکنیک های موجود برای درمان این اختلال استفاده می کند. به عنوان مثال در وهله اول روانشناسان اقدام به یاد دادن مهارت های رفع علائم کرده و تلاش می کنند تا علائم به وجود آمده در فرد را از بین ببرند.

از سوی دیگر روانشناسان به فردی که با چنین اختلالی مواجه است کمک می کنند تا حس بهتری نسبت به دیگران و دنیای پیرامون خود به دست بیاورند. متاسفانه بارها دیده شده که برخی از افراد که مورد سوء استفاده جنسی قرار گرفته و به آن ها تجاوز شده حتی نسبت به خودشان احساس بدی داشته و حتی دست به انجام کارهایی مثل خودکشی می زنند. در چنین شرایطی روانشناس باید فرد را با خود آشتی داده و باعث شود که احساس فرد نسبت به خودش بهتر شود. در گام بعدی نیز لازم است تا روانشناس به فرد کمک کند تا در شرایطی که علائم بیمار خود عود می کند، اقدام به کنار آمدن با این وضعیت کرده و در راستای از بین بردن علائم خود اقدام کند.

آسیب های جانبی اختلال PTSD

یکی از مهم ترین موضوعاتی که متاسفانه افراد کمی به آن توجه دارند، بحث آسیب های جانبی است که اختلال استرس پس از حادثه به همراه دارد. در صورتی که فرد با چنین اختلالی مواجه شود، در کنار تمامی علائمی که تجربه می کند با مشکلات چون افسردگی، اضطراب، مصرف الکل و مواد مخدر، احساس تنفر از دیگران و… نیز مواجه می شود.

حتی در شرایط بسیار سخت تر شاهد آن هستیم که فرد برای خودکشی اقدام کرده و تلاش می کند تا از این طریق خود را از علائم اختلال PTSD رها کند. در چنین شرایطی لازم است تا در کنار تلاش برای درمان اختلال به وجود آمده برای از بین بردن این اثرات جانبی نیز اقدام کرد. یک روانشناس متخصص باید بتواند به خوبی اثرات جانبی اختلال را شناسایی کرده و به فرد کمک کند تا در مسیر بهبودی قدم بردارد. در این بین تلاش های اطرافیان نیز به عنوان یک موضوع بسیار شناخته می شود که باعث می شود تا روند بهبودی فرد با سرعت بیشتری می شود و فرد بتواند کمک سایر افراد را نیز حس کند.